GAZ VE ŞİŞKİNLİK

Geğirme

Geğirme normal bir süreçtir ve yutulan havanın midede birikmesinden kaynaklanır. Vücudunuzun üst sindirim sisteminizdeki fazla havayı dışarı atma yoludur   

• Geğirmelerin çoğu fazla havanın yutulmasından kaynaklanır.

• Çok hızlı yer veya içerseniz, yemek yerken konuşursanız, sakız çiğnerseniz, gazlı içecekler içerseniz veya sigara içerseniz fazla havayı yutabilirsiniz.

• Bazı insanlar sinirsel bir alışkanlık olarak yemek yemedikleri veya içmedikleri zamanlarda bile hava yutarlar.

• Gastroözofageal reflü hastalığı, bazen yutkunmayı artırarak aşırı geğirmeye neden olabilir.   

• Geğirme genellikle mide zarının iltihaplanması veya bazı mide ülserlerinden sorumlu olan Helicobacter pylori enfeksiyonu ile de ilişkili olabilir. Bu durumlarda geğirmeye mide ağrısı da eşlik edebilir. 

Geğirmeyi azaltmak için şunları yapabilirsiniz:   

1. Yavaş yiyin ve için. Acele etmeyin. İyi çiğneyin. Yemeklerinizi rahat zamanlara ayırmaya çalışın; stresliyken veya hareket halindeyken yemek yemek, yuttuğunuz hava miktarını artırır.
2. Gazlı içecekler ve bira içmeyin. Karbondioksit gazı salarlar.   
3. Sakız ve sert şekerden uzak durun. Sakız çiğnediğinizde veya sert şeker emdiğinizde normalden daha sık yutarsınız. Yuttuğunuz şeyin bir kısmı havadır.   
4. Sigara içmeyin. Dumanı içinize çektiğinizde, havayı da içinize çeker ve yutarsınız.
5. Hareket edin. Yemekten sonra kısa bir yürüyüş yapmak faydalı olabilir.

Şişkinlik

Şişkinlik, üst karın bölgesinde dolgunluk hissini ifade eder. Bu durum, midede gaz ve/veya yiyecek birikmesinden kaynaklanabilir.

Gaz genellikle:

• Yutulan hava

• Bağırsak bakterilerinin sindirilmemiş karbonhidratlar üzerindeki etkisi ile oluşur.

    Kolonun sağ üst kısmında biriken gaz, safra kesesi ağrısına benzeyen ağrıya yol açabilir.

    Kolonun sol üst kısmında biriken gaz ise göğse kadar yayılarak kalp ağrısına benzeyebilir.

İnce bağırsak veya kolondaki gaz oluşum nedenleri:   

• Sindirilmemiş yiyeceklerin bağırsaktaki bakteriler tarafından sindirilmesi veya fermente edilmesi

• Glüten, süt ürünleri ve meyvelerdeki şeker gibi bazı gıda bileşenlerinin tamamen parçalanamaması   

• Bazı karbonhidratların enzimlerle sindirilemeyip kolona ulaşması ve bakteriler tarafından hidrojen ve karbondioksit gazlarına dönüştürülmesi 

Bu tür yiyeceklere örnekler:

• Kepek   

• Lahana

• Karnabahar

• Brokoli

• Fasulye

Laktoz İntoleransı

• Bazı hastalar, süt şekerlerini (laktoz) sindirmek için gerekli olan enzim (laktaz) eksikliği nedeniyle süt veya bazı peynirleri tükettiğinde karın krampları, şişkinlik ve gaz oluşumu yaşar.

• Bu durum laktoz intoleransı olarak adlandırılır ve çok da nadir değildir. 

Bakteriyel Aşırı Çoğalma

• Şişkinlik ve karın gerginliğinin bir diğer nedeni de bakteriyel aşırı çoğalmadır.   

• Bu bir enfeksiyon değildir.

• İnce bağırsakta normal bakterilerin aşırı miktarda bulunmasıyla ortaya çıkar.

• Yukarıdaki semptomlara katkıda bulunan bağırsak gazı üretiminin artmasına neden olur. 

Aşırı Gazı Önlemek İçin

1. Bazı yiyecekleri diyetinizden çıkartın:
        
   
   • Yaygın gaz yapıcı maddeler: fasulye, bezelye, mercimek, lahana, soğan, brokoli, karnabahar, tam tahıllı gıdalar, bazı meyveler, bira ve gazlı içecekler.
        
   • Gazınızın azalıp azalmadığını görmek için her seferinde bir gıdayı çıkarmayı deneyin.
2. Etiketleri okuyun:
        
   • Süt ürünleri sorun gibi görünüyorsa, laktoz intoleransınız olabilir.
    
   • Düşük laktozlu veya laktozsuz çeşitleri deneyin.
      
   • Şekersiz gıdalarda bulunan sorbitol, mannitol ve ksilitol gibi bazı sindirilemeyen karbonhidratlar da gaz oluşumuna neden olabilir.
3. Daha az yağlı gıda tüketin: Yağ sindirimi yavaşlatır ve yiyeceklerin fermente olması için daha fazla zaman tanır.
4. Yüksek lifli gıdaları geçici olarak azaltın:
       
   • Lifin birçok faydası vardır, ancak birçok yüksek lifli gıda aynı zamanda gaz yapıcıdır.
        
   • Bir süre ara verdikten sonra lifi yavaş yavaş diyetinize geri ekleyin.
      

Ne Zaman Doktora Başvurmalı?

Aşırı geğirme, gaz çıkarma ve şişkinlik genellikle kendiliğinden veya basit değişikliklerle düzelir.

Eğer bunlar tek semptomlarınızsa, nadiren ciddi bir altta yatan rahatsızlığı temsil ederler.

Mutlaka doktora başvurmanız gereken durumlar:

• Sürekli devam eden ishal   

• Sürekli veya şiddetli karın ağrısı   

• Kanlı dışkı

• Dışkı renginde veya sıklığında değişiklik

• Diyet yapmadan kilo verme   

• Göğüste rahatsızlık ve baskı hissi

• İştahsızlık veya çabuk doyma hissi

Bu belirtiler varsa mutlaka bir doktora başvurun.